Persoonlijke reflectie
bij de resultaten van het onderzoek 'Vrouw/man-verhoudingen in het Vlaams podiumkunstenlandschap:
een genderstudie van 1993 tot 2012'
Leen De Graeve werkte mee aan het onderzoek Vrouw/man-verhoudingen in het Vlaams podiumkunstenlandschap: een genderstudie van 1993 tot 2012'. Dit werd uitgevoerd in het kader van de tweede editie van WoWmen! (maart 2014) door Katleen Van Langendonck (Kaaitheater), Bart Magnus (VTi), Maarten Bresseleers (Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten) en Leen De Graeve (theaterwetenschapster en - maakster). De resultaten lees je hier. Dit is een persoonlijke reflectie bij de resultaten.
State of feminity in my life as a young artist
Mijn grootmoeder vocht voor stemrecht, mijn moeder voor een opleiding en ik voor de kunsten.
Nietzsche zei: ‘Stel je voor dat een vrouw zelfs kranten zou lezen en in de politiek zou beunhazen.’
Hegel zei: ‘Vrouwen kunnen weliswaar worden opgevoed, maar hun geest is niet geschikt voor de hogere wetenschappen, de wijsbegeerte en sommige kunsten.’
Als ik aan collega’s vraag waarom zij denken dat er zo weinig vrouwelijke regisseurs zijn, is een veelgehoord antwoord: ‘Omdat er geen interessante vrouwen zijn op dit moment.’
Ik denk niet dat mannen en vrouwen gelijk zijn. Ik weet niet of er een verschil is tussen vrouwelijke en mannelijke kunsten. Ik weet wel dat ik mij tijdens actiefilms even stierlijk verveel als mijn mannelijke vrienden tijdens romantische komedies. Als ik porno kijk, trek ik even wit weg als de vele mannen die ik na een onstuimige vrijpartij meedeelde: ‘Moest ik ondanks dat condoom toch per ongeluk zwanger zijn, houd ik het kind.’
Ik denk wel dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn. Ik denk dat mannen en vrouwen evenveel nood hebben aan kunst beleven en kunst maken. Onder mijn vriendinnen bevinden zich uitermate grappige vrouwen, uitmuntende verhalenvertellers, gestoorde fantasten, verdwaalde intellectuelen, getraumatiseerde geniën en sterke leidersfiguren. Ik zie rondom mij evenveel talenten bij vrouwen als bij mannen, hoe komt het dan dat het een mannelijk privilege blijkt een ‘talent’ om te zetten in de oudste betekenis van dat woord: een grote geldwaarde?
Ik wil me als kunstenaar niet blindstaren op één aspect van mijn identiteit, maar dat is moeilijk als de buitenwereld door dat aspect verblind lijkt te worden. Of ben ik diegene die verblind is door honderden jaren misogyne geschiedenis? Het probleem is zo oud als de straat, en even wijdverspreid als ons wegennetwerk: kent u Dacia Maraini? Franca Rame? Marita Bonner? Anne Charlotte Leffler Edgren? Aphra Behn? Of bent u meer vertrouwd met het werk van Dario Fo, Hendrik Ibsen, Bertold Brecht en William Shakespeare?
Ik ben een alumna van het RITS. Zal ik mij binnenkort aansluiten bij de grote groep werkloze vrouwelijke collega-kunstenaars die me telkens hetzelfde verhaal vertellen: ‘We waren met meer vrouwen op school, maar de mannen hebben het allemaal gemaakt…’ Moeten de podiumkunstscholen aan hun grote populatie studentes het vak geven: ‘So you think you can negotiate?’
En ja, ik wil kinderen. Liefst voor ik 35 jaar ben. En ik denk niet dat als mijn borsten melk produceren, mijn brein geen ideeën meer kan voortbrengen. Mijn werk zal misschien over zaken gaan die mannen saai vinden, net zoals ik vaak verveeld naar het zoveelste stuk over een mannelijke hiërarchie kijk, waarin vrouwen niet met elkaar praten en enkel een onbegrijpelijk, mystiek lustobject voor de man zijn. Maar ik wil nu liever geloven dat kunst universeel is, dat vrouw of man niets uitmaakt. Ze zijn beiden even cruciaal betrokken bij het creëren van een nieuw leven.
Dankzij de strijd van onze grootmoeders vinden we stemrecht voor vrouwen evident. Ik hoop dat mijn generatie het genderevenwicht dat er nu is in de leeftijdscategorie van 20 tot 30 jaar, behoudt de komende jaren. Ik hoop dat mijn kleinkinderen het evident zullen vinden dat mannen en vrouwen samen hun kinderen opvoeden, en samen kunst maken.
Copyright © Leen De Graeve 2014